ظرفیت‌های استان آذربایجان غربی

شمال غربی‌ترین استان جمهوری اسلامی ایران یعنی آذربایجان‌غربی بین 35 درجه و 58 دقیقه تا 39 درجه و 46 دقیقه عرض شمالی و 44 درجه و 3 دقیقه تا 47 درجه و 23 دقیقه طول شرقی قرار دارد و دارای آب‌وهوای معتدل، نیمه‌خشک و نیمه مرطوب کوهستانی تحت تأثیر جریان‏هاى مرطوب اقیانوس اطلس و مدیترانه می‌باشد. این استان بدون احتساب مساحت دریاچه ارومیه، با 37411 کیلومترمربع وسعت، بیش از 3 میلیون نفر را در خود جای‌ داده است.

آذربایجان‌غربی با 3 کشور خارجی آذربایجان، ترکیه و عراق مرز مشترک آبی و خاکی دارد و از طرفی در هم‌جواری کشور چهارم یعنی ارمنستان بافاصله اندک 15 کیلومتری قرارگرفته است و از این منظر منحصربه‌فردترین استان ایران است. به‌طوری‌که با 3/2 درصد از خاک کشور، حدود 16 درصد از مرزهای خشکی ایران با کشورهای همسایه را به خود اختصاص داده است.

این استان چشم‌نواز، با پشتوانه عظیم و دیرین تاریخی و مردمانی از ادیان، مذاهب و قومیت‌های مختلف اعم از شیعه، سنی، ترک، کرد، آشوری و ارمنی به‌عنوان نماد همدلی و همزیستی مسالمت‌آمیز در جهان، بر اساس آخرین تقسیمات کشوری در سال 94، 17 شهرستان، 40 بخش، 43 شهر و 4485 آبادی دارد. استان آذربایجان‌شرقی، زنجان و کردستان همسایگان داخلی آذربایجان‌غربی هستند.

بیش از 150 هزار دانشجو در دانشگاه‌ها و مراکز آموزش عالی استان مشغول به تحصیل هستند که شمار قابل توجهی از این تعداد در مقطع دکتری و کارشناسی ارشد تحصیل می‌کنند. دانشگاه ارومیه یکی از دانشگاه‌های قدیمی و جامع کشور می‌باشد. دانشگاه علوم پزشکی ارومیه نیز یکی از بزرگترین دانشگاه‌های علوم پزشکی در غرب کشور می‌باشد که می‌تواند با توجه به استعداد گردشگری و جذب مسافران خارجی، نقش بسزایی در توسعه گردشگری سلامت ایفا کند.

به دلیل وجود مبادی متعدد ورودی و خروجی، 7 بازارچه مرزی شامل بازارچه مرزی ساریسو واقع درشهرستان ماکو، بازارچه مرزی سرو واقع در شهرستان ارومیه ، بازارچه مرزی صنم بلاغی واقع در شهرستان پلدشت، بازارچه مرزی تمرچین واقع در شهرستان پیرانشهر، بازارچه مرزی رازی واقع در شهرستان خوی، بازارچه مرزی کیله واقع درشهرستان سردشت و بازارچه مرزی کوزه رش واقع در شهرستان سلماس، 9 گمرکات شامل بازرگان، ارومیه، خوی، سرو، مهاباد، پیرانشهر، سردشت، رازی و پلدشت، حلقه اتصال آسیا به اروپا در مسیر جاده ابریشم، خروجی راه‌آهن ایران به ترکیه، قرار گرفتن در خروجی مسیر لوله گاز ایران به اروپا و امکان ترانزیت نفت و گاز، آذربایجان‌غربی در نگاه کارشناسان اقتصاد و توسعه، کریدور شرق به غرب شناخته می‌شوند و به سبب دارا بودن زمینه‌های فراوان تجارت و بازرگانی مزیت‌های بسیار خوبی برای سرمایه‌گذاری دارد.

منطقه آزاد تجاری – صنعتی ماکو، یکی از معدود مناطق آزاد کشور در جوار مرز ترکیه در شمال استان، از دیگر زمینه‌های بالقوه اقتصادی استان است که با تسهیلات، مشوق‌ها و امکانات فراوان شامل فرودگاه بین‌المللی، معافیت‌های مالیاتی، تسهیلات گمرکی و دیگر مزیت‌های اقتصادی با ظرفیت‌های قانونی مصوب، امکان سرمایه‌گذاری سودآور را در استان آذربایجان‌غربی فراهم نموده است. منطقه ویژه اقتصادی سلماس نیز با توجه به نزدیکی به فرودگاه‌های خوی و ارومیه، قرار گرفتن در جوار مرزهای جلفا، بازرگان، رازی و سرو در کنار همسایگی دو شهرستان تبریز و ارومیه موجب شده است یکی از قطب‌های مهم اقتصادی این استان محسوب شود.

آذربایجان غربی جزو سه استان مهم کشور در حوزه معدنی است و بزرگترین معدن طلای کشور در تکاب قرار دارد. استان آذربایجان غربی با 2 اثر ثبت شده جهانی از جمله قره کلیسا و تخت سلیمان و 1600 اثر ملی ثبت شده، صنایع دستی زیبا و منحصر به فرد از جمله فرش افشار تکاب و صنایع چوبی زیبا یکی از مقاصد مهم گردشگران داخلی و خارجی است . استان آذربایجان غربی جزو 5 استان مهم کشور از نظر امنیت پایدار است و این مسئله زمینه را برای حضور سرمایه گذاران داخلی و خارجی در استان فراهم می کند و ما از تمامی سرمایه گذاران برای حضور در استان دعوت می کنیم.

آب و خاک مناسب در استان آذربایجان غربی موجب شده این استان به عنوان یکی از استان های بی نظیر کشور در تولید محصولات کشاورزی تبدیل شود بطوریکه سالانه حدود 6 میلیون تن انواع محصولات کشاورزی در استان تولید می شود. استان آذربایجان غربی در بخش پرداخت تسهیلات رونق تولید جزو سه استان اول و در جذب تسهیلات اشتغال عشایری و روستایی نیز استان جزو استان های پیشرو کشور است. مردم این استان با اقوام و مذاهب مختلف سالیان سال است که در کنار یکدیگیر با وحدت و همدلی و بصورت مسالمت آمیز زندگی می کنند.

به طور خلاصه‌ ظرفیت‌های این استان را می‌توان در بخش‌های زیر دسته‌بندی کرد:

ظرفیت‌های عمومی:

همسایگی با 3 کشــور عراق، تـرکیه و آذربـایجان و همجواری با ارمنستان با فاصله 15 کیلومتر.
در اختیار داشتن مبادی ورود و خـروج مرزی (پلدشت، بازرگان، سرو، رازی و پیرانشهر) و بهره‌مندی از 7 بازارچه و 9 گمرک در مرز مشترک با 3 کشور مذکور.
عبور تنها راه ترانزیتی جاده‌ای و راه‌آهن کشور به ترکیه و اروپا از استان و استقرار بر روی کریدور شرقی و غربی.
عبور خط لوله گاز ایران- ترکیه- اروپا از استان برای صدور و تزانزیت نفت و گاز.
وجود فرودگاه بین‌المللی ارومیه و فرودگاه خوی و فرودگاه ماکو.
وجود منطقه آزاد تجاری- صنعتی ماکو، منطقه ویژه اقتصادی سلماس و سرو.

ظرفیت های بخش کشاورزی:

3 محصول عمده باغی شامل سیب، انگور، هلو.
2 محصول عمده و استراتژیک زراعی شامل گندم و جو.
تأمین‌ بخشی از مواد پروتئینی و حیوانی کشور.
بهره‌گیری از کشت علوفه و ضایعات حاصل از فرایند تولید کارگاه‌ها و کارخانجات صنایع تبدیلی کشاورزی، تفاله‌های حاصل از فرایند تولید که ارزش غذایی دامی دارند، در تولیدات محصولات دامی و طیور و شیلات استان.
دارا بودن اراضی جنگلی مناسب و قابلیت تولید انواع چوب صنعتی به ویژه صنوبر.
وجود اراضی کشاورزی حدود 740 هزار هکتار تا 780 هزار هکتار شامل اراضی زیر کشت محصولات سالانه، آیش، باغ و قلمستان و رتبه ششم استان از این لحاظ در سطح کشور.

ظرفیت های بخش صنعت و معدن:

تولیدکننده عمده کنسانتره سیب و انگور در کشور.
رشته فعالیت‌های عمده صنعتی استان شامل محصولات غذائی و آشامیدنی‌ها، سایر محصولات کانی غیرفلزی و محصولات فلزی فابریکی.
قطب‌ معدنی کشور به دلیل وضعیت خاص تکتونیکی و ذخایر معدنی مختلف و متنوعی اعم از غیرفلزی، فلزی و معدنی.
وجود معادن از جمله معادن مصالح و سنگ‌های ساختمانی، گرانیت، میکا، زرنیخ، تالک، تراورتن، طلا، خاک نسوز و پوکه معدنی، انواع سنگ تزئینی، نمک آبی، نمک سنگی، گچ و آهک، دولومیت، رومیت، سیلیس، پوزولان، تیتان و فسفات.
استحصال طلا از معادن بی‌نظیر زرشوران تکاب و مرغوب‌ترین سنگ تزئینی گرانیت سبز قره‌باغ و سنگ‌های چینی و لابیرنت پیرانشهر و نقده.
قطب سیمان کشور با ظرفیت تولید تقریبی 4520 هزار تن سیمان در سال و کسب رتبه 5 در کشور.
قطب نخست طلا با داشتن میزان زیاد ذخایر طلای شناسایی شده کشور در این استان.
مقام سوم معادن استان از نظر تنوع ماده معدنی در سطح کشور.

ظرفیت های بخش گردشگری:

برخورداری از جاذبه‌های طبیعی، عرصه‌های فرهنگی، تاریخی و طبیعت مستعد برای گردشگری و ورزش‌های زمستانی و آبی.
دارا بودن آثار فرهنگی تاریخی ثبت شده جهانی شامل تخت سلیمان و قره کلیسا و قرار گرفتن در بین 10 استان اول کشور از لحاظ آثار تاریخی و فرهنگی ثبت شده در فهرست آثار ملی.
وجود مناطق فرهنگی، تفریحی و گردشگری شامل منطقه گردشگری باری، بندر ساحلی گلمانخانه، منطقه گردشگری تخت‌سلیمان، مجموعه فرهنگی آرامگاه شمس تبریزی، غار سهولان مهاباد، مجموعه تفریحی هفت چشمه نقده، منطقه گردشگری ماکو، منطقه گردشگری مهاباد، منطقه گردشگری خوشاکو، منطقه گردشگری شوط، منطقه گردشگری قره کلیسای چالدران، منطقه گردشگری سردشت، منطقه گردشگری سد حسنلو، منطقه گردشگری تفرجگاه بند و … .