گام‌های بهبود وضعیت فعلی ارتباط صنعت و دانشگاه

دانشگاه و صنعت دو نهاد کلیدی هر جامعه‌ای محسوب می‌شوند. اگر درگذشته نیازی به برقراری ارتباط بین این دو نهاد در جوامع احساس نمی‌شد، امروزه لزوم ایجاد چنین ارتباط و تعاملی بین این دو نهاد، بیش از هر زمان دیگری آشکار شده است.

در عصر کنونی دانشگاه و صنعت انتظارات مختلفی از هم دارند؛ برای نمونه تجاری‌سازی ایده‌ها و بهره‌برداری از پژوهش‌های کاربردی در حوزه صنعت ازجمله نیازهایی است که دانشگاهیان  از فضای صنعتی انتظار دارند؛ از سوی مقابل صنعت گران نیز از دانشگاه‌های کشور این انتظار را دارند که تحقیق‌های کاربردی با توجه به نیازهای صنعت و اقتصاد انجام‌شده و با بهره‌گیری از این تحقیقات به دنبال حل مشکلات اقتصادی باشند.

اگر تاکنون آن‌چنان‌که شایسته است ارتباط صنعت و دانشگاه شکل نگرفته است، هر دو طرف مقصرند و هر دو سوی این مسئله کوتاهی کرده‌اند. در حال حاضر – البته در بیشتر اوقات – نه صنعتگران رغبتی برای گام برداشتن به‌سوی دانشگاه دارند و نه دانشگاهیان توانسته‌اند نیروی انسانی مدنظر صنعت و صنعت گران را تربیت کنند و برای دردهای صنعت درمان پیشنهاد دهند؛ استان آذربایجان غربی نیز این امر مستثنی نیست.

هدف این یادداشت بررسی و شناسایی دلایل عدم تحقق این ارتباط ارزشمند نیست چراکه این مورد به‌کرات از سوی کارشناسان ذی‌صلاح بحث شده است. قصد داریم چند پیشنهاد کاربردی برای بهبود وضعیت ارتباط صنعت با دانشگاه در استان آذربایجان غربی ارائه دهیم.

1. در گام اول دانشگاه باید پیش‌قدم شود و اطلاعات جامعی در خصوص واحدهای تولیدی و صنعتی استان تهیه کند. نتایج این پژوهش باید به مخاطب اطلاعاتی در خصوص کم و کیف فعال یا غیرفعال بودن واحد، کمیت و کیفیت نیروی انسانی موردنیاز واحد، وضعیت تکنولوژی واحد تولیدی، نیازهای سخت‌افزاری و نرم‌افزاری واحدهای تولیدی و برخی اطلاعات دیگر را ارائه دهد. بخشی از این گام می‌تواند با طراحی سامانه‌ای از طرف دانشگاه برای ورود اطلاعات از سوی خود واحدهای صنعتی انجام شود.

2. در گام دوم و در راستای افزایش هم‌دلی و هم‌زبانی بیشتر بین طرفین باید تورهای بازدید از صنعت و دانشگاه‌های استان تدارک دیده شود تا طرفین علاوه بر آشنایی با ظرفیت‌های طرف مقابل، فرصت مباحثه با کارشناسان مختلف را در نشست‌های پایانی تورها به دست بیاورند.

3. پس از تکمیل شدن بانک اطلاعاتی دانشگاه، گروهی باید موظف به احصا و معرفی نیازهای پژوهشی صنعت استان آذربایجان غربی شوند و با روش‌های انگیزاننده دانشجویان و اساتید به سمت این نیازهای پژوهشی سوق پیدا کنند.

4. در این گام در دانشگاه‌ها باید یک تیم کاری قوی جهت کاربردی شدن، اصلاحات فراوانی از قبیل، توانایی عقد قرارداد با واحدهای اقتصادی، توانایی اعطای تضمین‌های کافی، ایجاد ارتباط درون دانشگاهی و بین دانشگاهی بین اساتید و دانشجویان و برخی موارد حقوقی تشکیل شود تا طرفین با اطمینان و رضایت خاطر بیشتری به همکاری بپردازند.

به نظر می‌رسد اگر 4 گام بالا اجرایی شود و این زنجیره بتواند به‌صورت مداوم تأمین شود، می‌توان شاهد خروج از وضعیت فعلی و بهبود نسبی اوضاع شد. مهم‌ترین رکن این زنجیره، مدیرانی هستند که در مسند امور مربوط به ارتباط صنعت و دانشگاه قرار دارند که اگر ایشان همت و توان قابل قبولی داشته باشند بلاشک موفقیت‌های درخوری کسب خواهد شد.

نویسنده: محمدمهدی درویش زاده